Μενού Κλείσιμο

Αλγεβρικές Δομές

Αν έχουμε ένα μη κενό σύνολο Ε στο οποίο ορίζουμε μία η περισσότερες πράξεις και σχέσεις (ισότητα, διάταξη, ισοδυναμία,…) τότε έχουμε δημιουργήσει μία αλγεβρική δομή. Είναι Προφανές ότι μια αλγεβρική δομή δεν χαρακτηρίζεται από τα στοιχεία της αλλά από τις πράξεις και τις ιδιότητές τους, καθώς και τις σχέσεις των στοιχείων. Ας δούμε με ποιό τρόπο ορίζονται οι αλγεβρικές δομές και πως ονομάζονται Οι πλάγιοι χαρακτήρες απευθύνονται μόνο σ’ εκείνους που δεν φοβούνται τους συμβολισμούς..

Ημιομάδα.

Το μη κενό σύνολο G λέγεται ημιομάδα αν και μόνο αν είναι εφοδιασμένο με μία εσωτερική πράξη (∗) η οποία είναι προσεταιριστική. Συμβολικά: (G,∗) : ημιομάδα ⇔ ισχύουν:
  • α,β∈G⇒α∗β∈G,∀α,β∈G .
  • (α∗β)∗γ=α∗(β∗γ), ∀α,β,γ∈G .

Ομάδα.

Το μη κενό σύνολο G λέγεται ομάδα αν και μόνο αν είναι εφοδιασμένο με μία εσωτερική πράξη (∗) η οποία είναι προσεταιριστική, έχει ουδέτερο στοιχείο και κάθε στοιχείο του G έχει συμμετρικό ως προς την πράξη μέσα στο G. Συμβολικά: (G,∗) : ομάδα ⇔ ισχύουν:
  • α,β∈G⇒α∗β∈G,∀α,β∈G .
  • (α∗β)∗γ=α∗(β∗γ), ∀α,β,γ∈G .
  • ∃e∈G : α∗e=e∗α=α, ∀α∈G .
  • α∈G⇒∃α’∈G : α∗α’=α’∗α=e, ∀α∈G .

Αβελιανή.

Το μη κενό σύνολο G λέγεται Αβελιανή ομάδααντιμεταθετική ομάδα) αν και μόνο αν είναι εφοδιασμένο με μία εσωτερική πράξη (∗) έτσι ώστε το G να είναι ομάδα και επί πλέον η πράξη είναι αντιμεταθετική. Συμβολικά: (G,∗) : ομάδα ⇔ ισχύουν:
  • α,β∈G⇒α∗β∈G,∀α,β∈G .
  • (α∗β)∗γ=α∗(β∗γ), ∀α,β,γ∈G .
  • ∃e∈G : α∗e=e∗α=α, ∀α∈G .
  • α∈G⇒∃α’∈G : α∗α’=α’∗α=e, ∀α∈G .
  • α∗β=β∗α, ∀α,β∈G .

Υποομάδα.

Αν το μη κενό σύνολο G με την πράξη (*) είναι ομάδα τότε το μη κενό υποσύνολό του G’⊂G θα λέγεται υποομάδα, αν και μόνο αν το (G’,∗) είναι ομάδα κλειστή ως προς την πράξη. Συμβολικά: (G,∗) : ομάδα ⇔ ισχύουν:
  • (G,∗) : Ομάδα
  • ∅≠G’⊆G
  • α,β∈G’⇒α∗β∈G’,∀α,β∈G .
  • (G’,∗) : Ομάδα

Δακτύλιος.

Το μη κενό σύνολο Δ θα λέγεται δακτύλιος αν και μόνο αν είναι εφοδιασμένο με δύο εσωτερικές πράξεις, μία προσθετική (⊕) και μία πολλαπλασιαστική (⊗), τέτοιες ώστε να είναι (Δ,⊕) Αβελιανή ομάδα, το (Δ,⊗) είναι ημιομάδα και πι πλέον η πολλαπλασιαστική πράξη (⊗) έχει ουδέτερο (μοναδιαίο) στοιχείο και επιμερίζει την προσθετική πράξη δηλαδή ισχύει α⊗(β⊕γ)=(α⊗β)⊕(α⊗γ). Αν η πολλαπλασιαστική πράξη είναι αντιμεταθετική τότε και μότο τότε ο δακτύλιος λέγεται αντιμεταθετικός δακτύλιος. Συμβολικά: (Δ,⊕,⊗) : Δακτύλιος ⇔ ισχύουν:
  • α,β∈Δ⇒α⊕β∈Δ,∀α,β∈Δ.
  • (α⊕β)⊕γ=α⊕(β⊕γ), ∀α,β,γ∈Δ.
  • α⊕β=β⊕α, ∀α,β∈Δ.
  • ∃ø∈Δ : α⊕ø=ø⊕α=α, ∀α∈Δ.
  • α∈Δ⇒∃ā∈Δ : α⊕ā=ā⊕α=ø, ∀α∈Δ.
  • α,β∈Δ⇒α⊗β∈Δ,∀α,β∈Δ.
  • (α⊗β)⊗γ=α⊗(β⊗γ), ∀α,β,γ∈Δ.
  • ∃ē∈Δ : α⊗ē=ē⊗α=α, ∀α∈Δ.
  • α⊗(β⊕γ)=(α⊗β)⊕(α⊗γ), ∀α,β,γ∈Δ.
  • α⊗β=β⊗α, ∀α,β∈Δ. – Αντιμεταθετικός δακτύλιος.

Σώμα.

Αν τριάδα (Σ,⊕,⊗) είναι αντιμεταθετικός δακτύλιος και επιπλέον ισχύει ότι κάθε μη μηδενικό στοιχείο του Σ, έχει συμμετρικό ως προς την (⊗) δηλ. αντίστροφο  τότε Το (Σ,⊕,⊗) λέγεται σώμα. Συμβολικά: (Σ,⊕,⊗) : Σώμα ⇔ ισχύουν:
  • (Σ,⊕,⊗) είναι αντιμεταθετικός δακτύλιος.
  • α∈Σ⇒∃α’∈Σ : α⊗α’=α’⊗α=ē, ∀α∈Σ : α≠ø.

Διανυσματικός Χώρος.

Ένα μη κενό σύνολο V θα λέγεται διανυσματικός χώρος αν και μόνο αν:
  1. είναι εφοδιασμένο με μία προσθετική εσωτερική πράξη (+), ως προς την οποία το (V,+) είναι αντιμεταθετική ομάδα και
  2. είναι εφοδιασμένο με μιά εξωτερική πράξη (•) με συντελεστές στο σύνολο των πραγματικών αριθμών R, η οποία έχει τις ιδιότητες:
  • Για κάθε λ∈R και για κάθε x,y∈V ισχύει λ•(x+y)=λ•x+λ•y (επιμεριστική Ι)
  • Για κάθε λ,μ∈R και για κάθε x∈V ισχύει (λ+μ)•x=λ•x+μ•x (επιμεριστική ΙΙ)
  • Για κάθε λ,μ∈R και για κάθε x∈V ισχύει λ•(μ•x)=(λ·μ)•x. Παρατηρήστε τα διαφορετικά σύμβολα των πολλαπλασιασμών. Έχουν σημασία.
  • Για 1∈R και για κάθε x∈V ισχύει 1•x=x.

Παραδείγματα


Για το αριθμητικό σύνολο των φυσικών αριθμών Ν={1,2,3,4,5,…} έχουμε:
  • (N,+) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα διότι δεν έχει μηδενικό (ουδέτερο) στοιχείο.
  • (Ν,·) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα διότι δεν υπάρχουν αντίστροφα (συμμετρικά) στοιχεία.

Για το αριθμητικό σύνολο των ακεραίων αριθμών Ζ={0,±1,±2,±3,±4,±5,…} έχουμε:
  • (Ζ,+) : Είναι ημιομάδα. Είναι ομάδα. Είναι Αβελιανή.
  • (Ζ,·) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα (δεν υπάρχουν αντίστροφα στοιχεία).
  • (Ζ,+,·) : Είναι αντιμεταθετικός δακτύλιος.

Για το αριθμητικό σύνολο των μη μηδενικών ακεραίων αριθμών Ζ*={±1,±2,±3,±4,±5,…} έχουμε:
  • (Ζ*,+) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα (δεν υπάρχει ουδέτερο).
  • (Ζ*,·) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα (δεν υπάρχουν συμμετρικά στοιχεία).

Για το αριθμητικό σύνολο των ρητών αριθμών Q={μ/ν : μ∈Ζ και ν∈Ν} έχουμε:
  • (Q,+) : Είναι ημιομάδα. Είναι ομάδα. Είναι Αβελιανή. (Ζ,+) είναι υποομάδα της.
  • (Q,·) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα (δεν υπάρχει αντίστροφο του 0).
  • (Q,+,·) : Είναι αντιμεταθετικός δακτύλιος. Είναι σώμα.

Για το αριθμητικό σύνολο των μη μηδενικών ρητών αριθμών Q*=Q¬{0} έχουμε:
  • (Q*,+) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα.
  • (Q*,·) : Είναι ημιομάδα. Είναι ομάδα. Είναι Αβελιανή.
  • (Q*,+,·) : Δεν είναι δακτύλιος (δεν υπάρχει μηδενικό).

Για το αριθμητικό σύνολο των πραγματικών αριθμών R έχουμε:
  • (R,+) : Είναι ημιομάδα. Είναι ομάδα. Είναι Αβελιανή. (Ζ,+) : είναι υποομάδα της.
  • (R,·) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα (δεν υπάρχει αντίστροφο του 0).
  • (R,+,·) : Είναι αντιμεταθετικός δακτύλιος. Είναι σώμα.

Για το αριθμητικό σύνολο των μη μηδενικών πραγματικών αριθμών R*=R¬{0} έχουμε:
  • (R*,+) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα (δεν έχει μηδενικό).
  • (R*,·) : Είναι ημιομάδα. Δεν είναι ομάδα (δεν υπάρχει 0).
  • (R*,+,·) : Δεν είναι δακτύλιος.
error: Το περιεχόμενο προστατεύεται!